W jakich sprawach rodzinnych możliwa jest mediacja?

Mediacja to alternatywna do procesu sądowego forma rozwiązywania sporów. Profesjonalny, bezstronny i niezależny mediator pomaga stronom dojść do porozumienia i wypracować im satysfakcjonujące je obie rozwiązanie, jakim jest ugoda, czy porozumienie. 

Mediacja, w związku z tym, że jest procedurą bardziej swobodną i dużo mniej sformalizowaną, niż proces sądowy, świetnie sprawdza się na gruncie prawa rodzinnego. Strony mają bowiem w mediacji sposobność, by przedstawić swoje potrzeby, by usłyszeć potrzeby tej drugiej osoby, a także by w nieskrępowany sposób, w intymnej atmosferze, móc przedyskutować wszystkie ważne dla nich kwestie. 

Zgodnie z treścią art. 436 Kodeksu postępowania cywilnego, sąd może skierować strony do mediacji, jeśli istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa. Przedmiotem mediacji może być wówczas pojednanie stron. 

Mediacja nie zawsze jednak służy pogodzeniu małżonków. Częściej jest tak, że mediacja ma za zadanie pomóc skonfliktowanym małżonkom dojść do porozumienia w różniących ich kwestiach, przez co znacznie skróci się czas postępowania rozwodowego, a także zmniejszą koszty procesu. 

W myśl art. 445 ze zn.2 k.p.c. sąd może skierować małżonków w trakcie sprawy o rozwód czy separację, w celu ugodowego załatwienia spornych kwestii dotyczących zaspokojenia potrzeb rodziny, alimentów, sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi oraz spraw majątkowych, które w takim postępowaniu podlegają rozstrzygnięciu. 

O mediacji stanowi także art. 58 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W artykule tym mowa o tzw. porozumieniu rodzicielskim, nazywanym też planem wychowawczym. Rozwodzący się małżonkowie mogą podczas mediacji ustalić wszystkie te kwestie, o których winien orzec sąd rozwodowy. Porozumienie rodzicielskie stanowi wówczas załącznik do pozwu. Skraca to czas trwania procesu sądowego, czyli mówiąc wprost – przyspiesza i ułatwia rozwód. Taka sytuacja wydaje się być także niezwykle korzystana dla wszystkich – odciąża sąd, pozwala zaoszczędzić czas, stres i pieniądze małżonkom, a przede wszystkim ma na względzie dobro małoletnich dzieci rozwodzących się rodziców. Trzeba pamiętać, że kwestia dzieci powinna być priorytetem w tym procesie i im mniej antagonizmów po stronie rodziców, tym mniejszy negatywny wpływ postępowania rozwodowego na dzieci. Więcej o ochronie dziecka w rozwodzie możesz przeczytać tutaj. 

Mediacja w sprawach rozwodowych – co można ustalić?

• sposób rozstania, tj. czy będziemy wnosić pozew o rozwód z orzekaniem o winie, czy bez orzekania,
• władza rodzicielska nad wspólnymi dziećmi,
• kontakty dziecka z rodzicem, który nie będzie sprawował bezpośredniej opieki nad nim,
• sposób korzystania ze wspólnego mieszkania po rozwodzie,
• wysokość alimentów na dziecko,
• podział majątku wspólnego, albo sposób korzystania z tego majątku

O sposobie podziału majątku wspólnego można rozmawiać później, tj. po rozwodzie. Wówczas małżonkowie mogą podczas mediacji wszczętej stricte w tym zakresie ustalić podział tego majątku, czy też sposób korzystania z niego. Tak sporządzona ugoda może być zatwierdzona przez sąd. Może być również tak, że strony wszczęły postępowanie w sądzie o podział majątku wspólnego i sąd skieruje je (postanowieniem) na mediację. Oczywiście mediacja jest dobrowolna i strony, bądź jedna strona mogą nie wyrazić chęci wzięcia w niej udziału. Wówczas o podziale majątku orzeknie sąd na podstawie stanowisk stron i zgromadzonego materiału dowodowego. Postępowanie sądowe w tym przedmiocie przy braku chęci stron do wzajemnego porozumienia, potrafi być niezwykle czasochłonne i trwać latami. Majątek można także podzielić u notariusza. Wysokość taksy notarialnej zależna jest od wartości dzielonego majątku. 

W mediacji można uregulować sprawy związane z opieką nad dziećmi po rozwodzie. Są to w szczególności:

• sprawy o ustalenie kontaktów z dzieckiem,
• sprawy o ustalenie/zmianę alimentów na dziecko,
• sprawy o zmianę wyroku rozwodowego w części dotyczącej rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi stron.

Wówczas ugodę sporządzoną w tym przedmiocie można złożyć do sądu rodzinnego celem jej zatwierdzenia.

Inne sprawy rodzinne, w których możliwa jest mediacja, to:

• konflikty małżeńskie (warto pamiętać, że mediacja to nie terapia. O różnicach między terapią małżeńską a mediacją więcej informacji znajdziesz tutaj),
• konflikty między rodzicami w kwestii wychowywania dzieci,
• konflikty w rodzinach patchworkowych, np. W kwestii wychowywania dziecka z poprzedniego małżeństwa jednego z partnerów,
• konflikty w związkach nieformalnych, np. w kwestii rozliczeń finansowych w sytuacji rozstania,
• konflikty w rodzinach zastępczych i adopcyjnych.

Jeśli masz pytania, bądź potrzebujesz porady prawej, możesz się ze mną skontaktować drogą telefoniczną (+48 781 691 647) lub mailową (sekretariat@kancelaria-lgk.pl). Możesz też skorzystać z formularza kontaktowego.